Borsa binasında gazetecilerle bir araya gelen Özcan, 4. Tarım Orman Şurası'nı değerlendirdi. Türkiye’nin Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın verdiği startla iki aydır tarım şurasının çalışmalarını yaptığını, geçen günde Bakan Yumaklı’nın katılımıyla şurada yapılan çalışmaların kamuoyu ile paylaşıldığını söyledi.
Özcan, Türkiye’de tarım sektöründe yaşanan sorunlar, üretici ve pazarlamada yaşanan problemler, finansman sorunları gibi 16 başlıkta 16 ayrı komisyonda Türkiye’nin yeni yüzyılda yarımda yeni bir kısa, orta ve uzun vadede neler yapılacağına dair bir çalışma yapıldığını ifade etti.
Şurada 371 hedef, 2678’de stratejinin belirlendiğini kaydeden Özcan, “16 grupta ayrı ayrı her sektörün sorunları tartışıldı, konuşuldu. Etkinliğin temel vizyonu; bilimsel temelli yaklaşım, katılımcılık ve iş birliği, sürdürülebilirlik, yenilikçilik ve gelecek odalı bakış açısı başlıklarıyla bir çalışma yapıldı. Bu çalışmalarda toplam 1597 şura üyesi görev aldı. 87 üniversiteden 288 akademisyen, 234 farklı STK kurulu, oda, dernek ve birlik, 416 temsilci ve 687 kamuda uzman arkadaşla çalışıldı” bilgisini paylaştı.
“Malatya Ticaret Borsası olarak biz tarımsal pazarlama ve finansman konusunda bu şurada 13’üncü grupta görev aldık” diyen Özcan, şunları kaydetti:
“Burada özellikle kayısıda yaşadığımız pazarlama ve finansman konusunda problemlere dikkat çekmek üzere 40 başlıkta problemleri ifade ettik. Sektörel ve üreticilerin yaşadıkları sıkıntıları anlattık. Kısa, orta ve uzun vadede geliştirilecek olan stratejik çalışmalarda kısa zamanda ortaya konulacak.”
“40 hedef belirledik”
Özcan, bulundukları grupta yapılan çalışma kapsamında 96 kısa, 106 orta ve 48 uzun olmak üzere 250 strateji ile yola çıktıklarını ifade ederek, “Güvenilir ve güncel veri tabanlarına sahip olma birinci başlığıyla 40 hedef belirledik. Taklit ve tağşişi ortadan kaldırmak dahil olmak üzere veri toplama ve kayıt tutma altyapısını geliştirmek, yeni pazarlar ve alıcılar bulabilme, Türk ürünleri ve Türk tasarım kimliğiyle markalaşmayı yapabilme, ithalatı azaltmak, tarımsal lojistik süreçleri geliştirmek, soğuk zinciri artırmak gibi 40 başlıkta 13’üncü grupta çok yoğun bir çalışma yaptık. Bu çalışmanın sonucunda da önemli bir manifesto çıktı. 14 Mayıs Çiftçiler Bayramı’nda Sayın Cumhurbaşkanımızın da katılacağı törende dördüncü şurada alınan kararlarla ilgili kamuoyunda bir paylaşım yapılacak. Bu çalışma ve gayret sonucu ortaya çıkan kısa, orta ve uzun vadedeki kararları uygulayarak Türkiye’de tarımı daha etkin, üreticiyi daha kıymetli, ürettiğimiz ürünlerin ülkenin ekonomik geliri açısından çok daha önemli bir noktaya gelebilmesi için yoğun bir şekilde çalışılacak” diye konuştu.
“Pandemide dünya tarımı yeniden keşfetti”
Pandemi döneminde dünyanın tarımı yeniden keşfettiğine dikkati çeken Özcan, “İnsanlık sürdürülebilir bir hayatın temel faktörünün tarım olduğunu o gün yeniden keşfetti. Şu anda da bu anlamda dünyada iklim değişikliğinin yarattığı etkilerden en aza indirgeyebilmek, üreticinin uğradığı zararı en aza indirgemek için her ülke bir çalışma yapıyor. Türkiye bir tarım ülkesi, mutlaka tarım ve hayvancılıkta da Türkiye’nin kısa, orta ve uzun vadedeki politikalarını güncelleyerek, iklim değişikliğine uygun hale getirerek, özellikle arazi yapısını da yeniden her anlamda güncelleyerek tarımda bu son dördüncü şurada yeni bir sayfa açtı. İnşallah alınan kararlar uygulamada da Türkiye’nin ve Malatya’nın geleceği açısından çok önemli olacak” dedi.
“Lokal değil bölgesel bir kriz”
Özcan, 11 Nisan’ı 12 Nisan’a bağlayan gece meydana gelen zirai don sonrası Malatya kayısısında yaşanacak olan krizin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi gerektiğini dile getirdi. Kalite anlamında rakibi olmayan Malatya kayısısında bu yıl mahsulün yüzde 100’ünün kaybedilmesinden dolayı kısa vadeli bir Pazar kaybı yaşanabileceğine dikkati çeken Özcan, 2026 yılında yeni ürünle birlikte bu sorunun ortadan kalkacağını aktardı.
Özcan, Malatya’da zirai dondan sonra gerçekleştirilen hasar tespit çalışmalarıyla ilgili “Henüz daha 12 Nisan'daki yaşanan zirai dondan elde edilmiş Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün raporu elimize ulaşmadı. Lokal değil bölgesel bir krizdi. Türkiye’de 30’un üzerinde il etkilendi ve il müdürlükleri sahada çalışmalarını sürdürüyor. Raporlar bakanlığa ulaşacak. 14 Mayıs Çiftçiler Bayramında cumhurbaşkanımızın bir paylaşım yapacağını düşünüyoruz. Ama henüz Tarım ve Orman İl Müdürlüklerinin sahada hasar tespitlerine yönelik yaptıkları çalışmalarla ilgili kamuoyuna ulaşmış bir bilgi yok. Mutlaka yapılan çalışmalarla ilgili kısa zamanda kamuoyu ile çalışmalar paylaşılır” dedi.
“Mahsulün yüzde 100'ünü kaybettik”
“12 Nisan’da kayısıda son 150 yılın en büyük afetini yaşadık” diyen Özcan, şunları kaydetti:
“Mahsulün yüzde 100'ünü kaybettik. Hadisenin olduğu ilk günden buyana ifade ediyoruz. Zirai donun piyasalara etkisi çok sert. Bir yıllık mahsulün tamamı kaybedildi. Fiyatların hangi noktaya gideceğini, nasıl olacağını çok kimse kestiremez. Fiyatlarda önemli bir artış söz konusu. 12 Nisan'dan bu yana fiyatlarda önemli bir makas değişimi yaşadık. Bu çok normal, anormal bir durum yaşamıyoruz. Çünkü mevcut 2025 yılında üretimini gerçekleştirmeyi planladığınız ürününüzün tamamını kaybettiniz. Stoklardaki ürünlerle ilgili herkes bir değerlendirme yapabilir. Ama şu bir gerçek ki; mevcut stoktaki ürün bir yıllık ihracatımızı karşılayacak durumda değil. Yıllık ihracat rakamlarımıza bakıldığında ortalama 80-90 bin tonun üzerinde bir ihracat gerçekleştiriyoruz. Ama burada da çok dikkatli davranmak gerekiyor. Bu bir tarım ürünü ve ürüne zarar verebilecek iklimin oluşmaması içinde mücadele ediyoruz. Fiyatları herkes dikkatlice takip ediyor. Üreticide dikkatli bir şekilde ürününe bir pazar bulabildiği zaman nakite çevirecek fırsatlar doğdu. Yaşanan her kriz yeni fırsatlarda doğurabilir. Eğer siz o krizi doğru yönetmezseniz size zararda verebilir. Herkesi krizi doğru yönetme açısından üstüne düşeni yapmasının uygun olacağını düşünüyorum.”
“Kısa vadeli pazar kaybı yaşanabilir ama 2026’da bu pazarları yeniden kazanabiliriz”
Malatya kayısısının kalitede rakibinin olmadığına dikkati çeken Özcan, “Malatya kayısısı, Avrupa Birliği Coğrafi İşaret Belgesi almış, dünyadaki yaş kayısının yüzde 20, kurunun da ciddi anlamda dönem dönem yüzde 80-85’ini üretmiş bir şehir. Son yıllarda açıklanan verileri takip ediyorsunuz; kalitede rakibimiz yok ama fiyatta rekabet etmek zorunda kaldığımız bir Orta Asya krizi var. En son yapılan araştırmalarda yüzde 53’lere düştük. Buna kayıtsız kalamayız, kulaklarımızı tıkayamayız. Orta Asya krizine karşı yeni bir metot geliştirmek lazım. Özellikle üretim maliyetlerini en aza indirgeyebilecek tedbirler almalıyız. Üretim maliyetleri arttıkça, üreticinin ürünü nakite çevirmesi kendi arzu ettiği noktaya gelmedikçe de zorlaşıyor. Dolar enflasyonu yaşıyoruz, üretim maliyetleri yüksek. Buda bizim ekonomik anlamda fiyat bazında Orta Asya ile rekabet etmemizi önünü kesiyor. Buna göre yeni bir yol haritası belirlememiz lazım. Kısa süreli bir pazar kaybı yaşayabiliriz. Ama bu 2025 yılı ve 2026 yılının yeni mahsulüne kadar geçerli olabilir. 2026'da ciddi anlamda üretim gerçekleşirse kaybetmeye yüz tuttuğumuz pazarları yeniden kazanabiliriz. Ama önemli olan bu mevcut krizi doğru yönetmeliyiz. Çok konuşmadan, provokatif davranışlar sergilemeden ithalatçı ve ihracatçı kendi arasındaki diyaloglarla krizi sağlıklı yönetip, 2026'da da ağaçlarımız toparlanıyor. Tarım ve Orman İl Müdürlüğümüzde ağaçlarla ilgili bir çalışma yapıyor. 2026 yılında hem yaş hem de kuruda üretim yapma hedefiyle ürünü yine dünyadaki bütün pazarlara ve tüketiciye sunmak için çalışmalara devam edeceğiz” diye konuştu
