Malatya Çevre Platformu Yürütme Kurulu Üyesi Hüseyin Çıplak, Malatya halkının çevre ve toplumsal konulardaki duyarsızlığının derinlemesine nedenlerini açıkladı. Çıplak, bu durumun tarihsel, siyasal, kültürel ve eğitimsel birçok faktörden kaynaklandığını belirtti.
Çıplak'a göre, çevre sorunları (maden, HES, RES, taş ocakları, meraların ve tarım alanlarının yok olması) karşısında yeterli bir halk hareketi gözlemlenmiyor. Malatya Çevre Platformu'nun mücadeleleri geniş kitlelere ulaşmakta zorlanırken, kentsel sorunlar, imar tahribatı ve deprem sonrası adaletsizlikler gibi konularda da kitlesel baskı eksikliği dikkat çekiyor.
Duyarsızlığın Temel Nedenleri
Hüseyin Çıplak, bu duyarsızlığın temel nedenlerini şöyle anlattı:
Malatya halkındaki "başıma bir şey gelmesin", "devletle ters düşmeyeyim" anlayışı ve kapalı toplumsal ilişkiler ağı, bireysel tepkileri bastırıyor. Çevre bilinci, eleştirel düşünce ve hak bilinci açısından eksiklikler bulunuyor. Genç nüfusun büyük çoğunluğu bu konularda bilinçsiz ve duyarsız kalırken, üniversite gençliği ve öğretmenler gibi dinamik kesimlerin harekete geçememesi duyarsızlık algısını derinleştiriyor. Yerel medyanın belediyeler ve siyasi aktörlerin kontrolünde yayın yapması, bilgiye ulaşma ve doğru bilgiyi sorgulama kültürünün eksikliğiyle birleşince farkındalık oluşmasını engelliyor. Çevresel yıkımın uzun vadeli etkileri kavranamıyor; maden projeleri kısa vadede "iş" veya "kalkınma" olarak görülürken, kirlilik gibi zararlar göz ardı ediliyor. Çevreyi tahrip eden projelerin "devlet onaylı" olması, halkın bunlara karşı çıkmayı "yasadışı" veya "gereksiz" görmesine yol açıyor. Çevre mücadelesi yapan bireylerin baskı, tehdit ve dışlanma ile karşılaşma korkusu, "başıma iş almayayım" düşüncesini yaygınlaştırıyor. Yeni nesillerin doğadan uzaklaşması, çevreyi "uzak bir mesele" olarak görmelerine neden oluyor. Geniş kitleleri kapsayacak bir çevre bilinci henüz gelişmemiş durumda; kadınlar, gençler ve çiftçiler bu mücadelenin içinde yeterince yer almıyor.
Çözüm Önerileri ve Eylem Çağrısı
Çıplak, Malatya'da çevrenin korunması için somut adımlar atılması gerektiğini belirtti. Köylerde ve mahallelerde çevre sorunlarıyla ilgili atölyeler ve yerel eylemler/forumlar düzenlenmesi, çocuklara, gençlere ve kadınlara yönelik ekoloji eğitimleri verilmesi, yerel sanatçı, yazar ve öğretmenlerin çevre savunmasına katılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, çevre mücadelesinin temiz su, sağlıklı toprak, yerel tarım gibi geçim derdiyle birlikte ele alınması gerektiğini ifade etti.
Malatya Çevre Platformu, "Malatya'da çevreyi korumak bizim elimizde! Doğamız tehlike altında" diyerek çağrıda bulunuyor. Suların kirlendiği, toprağın zehirlendiği, meraların madenlere verildiği ve ağaçların, dağların sessizce yok edildiği belirtilerek, bu sessizliğin nedenleri bilgi ve bilinç eksikliği, geçim kaygısı ve doğadan kopuş olarak sıralandı. Yapılabilecekler arasında köyü, merayı, suyu birlikte korumak, madenlere, HES'lere, taş ocaklarına karşı hep birlikte mücadele etmek, doğayı savunmanın bir sorumluluk olduğunu benimsemek, mahalle forumları, köy meclisleri ve çevre komiteleri kurmak, çocuklara doğa sevgisi aşılamak yer alıyor.
Platform, "Biz sessiz kaldıkça onlar kazanıyor! Bugün susarsak, yarın susuz kalırız. Bugün görmezsek, yarın göç ederiz. Bugün 'dur' dersek, yarını kurtarırız" mesajıyla halkı harekete geçmeye davet etti.
